
Mất lợi thế về chi phí nhân công
Theo báo cáo từ VNDirect, chi phí nhân công vốn là lợi thế truyền thống của Việt Nam, nay đang dần mất đi. Mức lương trung bình của công nhân ngành dệt may Việt Nam đã tăng lên 300 USD/tháng, cao hơn nhiều so với mức trung bình toàn cầu (200 USD/tháng). Đặc biệt, lương công nhân Việt Nam cao gấp ba lần so với Bangladesh (95 USD) và gấp đôi so với Ấn Độ (145 USD). Mức lương này tạo áp lực lên giá thành sản phẩm, làm giảm sức cạnh tranh so với các quốc gia sản xuất lớn khác như Bangladesh và Ấn Độ.
Trong bối cảnh này, ngành dệt may Việt Nam cần tìm cách duy trì khả năng cạnh tranh thông qua việc cải thiện năng suất lao động, nâng cao giá trị gia tăng, và hướng tới các phân khúc sản phẩm cao cấp hơn thay vì chỉ tập trung vào chi phí lao động thấp.
Thách thức về chuỗi cung ứng và sản xuất vải
Một trong những điểm yếu nổi bật của ngành dệt may Việt Nam là sự phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu, đặc biệt là vải. Sản xuất vải trong nước chưa đủ đáp ứng nhu cầu do công đoạn nhuộm và hoàn tất vải chưa được phát triển toàn diện. Điều này gây ra sự mất cân bằng trong chuỗi cung ứng, khi khâu dệt nhuộm không theo kịp tốc độ của các giai đoạn sản xuất khác như sợi và may mặc.
Đầu tư vào sản xuất vải và nhuộm đòi hỏi chi phí lớn và cần giải quyết những vấn đề môi trường, đây là rào cản lớn cho các doanh nghiệp trong ngành. Mặc dù tỷ lệ nội địa hóa của các sản phẩm dệt may xuất khẩu hiện đạt khoảng 46-47%, con số này vẫn còn thấp và làm giảm giá trị gia tăng.
Xu hướng xanh hóa và phát triển bền vững
Xu hướng sản xuất xanh và phát triển bền vững đang trở thành yếu tố bắt buộc trong ngành dệt may toàn cầu. Các doanh nghiệp trong ngành đã bắt đầu áp dụng các biện pháp như sử dụng năng lượng tái tạo, xử lý nước thải hiệu quả và sử dụng nguyên liệu tái chế. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi này đòi hỏi sự đầu tư lớn, và không phải doanh nghiệp nào cũng có đủ tiềm lực để thực hiện.
Yêu cầu từ các đối tác quốc tế về tiêu chuẩn ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị) và LEED (Thiết kế đạt chuẩn hàng đầu về năng lượng và môi trường) đang thúc đẩy các doanh nghiệp Việt Nam phải nhanh chóng thích ứng. Đây là cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam nâng cao vị thế cạnh tranh, nhưng đồng thời cũng là thách thức khi đòi hỏi nguồn vốn đầu tư và cải tiến công nghệ.
Lợi thế từ dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu
Lợi thế của Việt Nam không chỉ nằm ở chi phí vận chuyển thấp hơn so với các quốc gia như Ấn Độ và Indonesia, mà còn ở khả năng sản xuất linh hoạt, đa dạng sản phẩm và đáp ứng yêu cầu của các đơn hàng phức tạp. Các doanh nghiệp Việt Nam đã đầu tư vào công nghệ và nâng cao tay nghề lao động, giúp đáp ứng được những yêu cầu khắt khe từ thị trường quốc tế.
Ngành dệt may Việt Nam đang đứng trước những thách thức lớn về chi phí lao động và sự phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu. Tuy nhiên, với những lợi thế về vị trí địa lý, chính trị ổn định và khả năng thích ứng nhanh với xu hướng phát triển bền vững, ngành vẫn có tiềm năng lớn để thu hút đầu tư và duy trì vị thế trên thị trường toàn cầu. Thích ứng nhanh chóng với các yêu cầu của thị trường và tăng cường đầu tư vào các lĩnh vực then chốt như sản xuất vải và công nghệ số sẽ là chìa khóa cho sự phát triển bền vững của ngành dệt may Việt Nam trong tương lai.