Thực trạng phát triển kinh tế xanh ở Việt Nam
Một số kết quả đạt được
Trong suốt hơn 10 năm triển khai và thực hiện kinh tế xanh, Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng kể dưới sự chỉ đạo của Đảng và Nhà nước, cùng với sự nhận thức ngày càng cao của cộng đồng xã hội về tầm quan trọng của kinh tế xanh. Hành vi sản xuất và tiêu dùng đã thay đổi tích cực, với nhiều hành động thiết thực đóng góp vào phát triển kinh tế xanh. Đời sống người dân không ngừng được cải thiện, nhiều khu đô thị mới và vùng nông thôn mới đã hình thành.
Giai đoạn 2011-2021, tốc độ tăng trưởng kinh tế của Việt Nam đạt trung bình 5,65%. Mặc dù tăng trưởng kinh tế bị sụt giảm do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, chỉ đạt 2,87% và 2,55% vào các năm 2020 và 2021, nhưng năm 2022 ghi nhận sự phục hồi mạnh mẽ với mức tăng trưởng đạt 8,12%. Năm 2023, tốc độ tăng trưởng GDP đạt 5,05%, mặc dù không đạt mục tiêu đề ra nhưng vẫn thuộc nhóm các nước tăng trưởng cao trên thế giới.
Cơ cấu nền kinh tế
Năm 2023, cơ cấu kinh tế Việt Nam có sự chuyển dịch tích cực với khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản chiếm 11,96%; khu vực công nghiệp và xây dựng chiếm 37,12%; khu vực dịch vụ chiếm 42,54%; và thuế sản phẩm trừ trợ cấp sản phẩm chiếm 8,38%. So với các năm trước, tỷ trọng ngành công nghiệp và dịch vụ tăng, trong khi tỷ trọng ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản giảm, phù hợp với định hướng phát triển kinh tế xanh của Chính phủ.
Hỗ trợ quốc tế
Ngân hàng Thế giới đã tích cực hỗ trợ Việt Nam trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là đầu tư vào các dự án công nghiệp xanh, năng lượng xanh, phát triển cơ sở hạ tầng, quản lý môi trường đô thị và ứng phó với biến đổi khí hậu. Kể từ năm 1994, Ngân hàng Thế giới đã cam kết hỗ trợ Việt Nam hơn 25,3 tỷ USD.
Lao động và xếp hạng quốc tế
Phát triển kinh tế xanh đã tác động tích cực đến cơ cấu lao động, chuyển dịch theo hướng phi nông nghiệp, góp phần phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Theo Chỉ số tăng trưởng xanh năm 2023, Việt Nam xếp thứ 73/245 quốc gia và thứ 16/50 quốc gia ở châu Á. Còn theo Chỉ số Tương lai Xanh năm 2023, Việt Nam xếp thứ 53/76 nền kinh tế và thứ 9/16 nền kinh tế ở châu Á.
Hạn chế và khó khăn
Nhận thức và nguồn lực tài chính
Nhận thức của người dân về kinh tế xanh vẫn còn mới mẻ, cần các nhà khoa học, chuyên gia phổ biến kiến thức từ lãnh đạo, nhà hoạch định chính sách đến doanh nghiệp và người dân. Nguồn lực tài chính còn hạn chế, ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, xung đột quân sự Nga – Ukraine và biến động kinh tế thế giới đã làm quá trình hồi phục kinh tế trở nên khó khăn hơn.
Chất lượng lao động và hành lang pháp lý
Chất lượng nguồn lao động chưa đáp ứng yêu cầu về trình độ khoa học công nghệ cao. Dây chuyền sản xuất và công nghệ ở Việt Nam phần lớn là công nghệ cũ, tiêu tốn nhiều nhiên liệu và năng lượng. Hệ thống pháp luật chưa đồng bộ, cần cải thiện để hỗ trợ phát triển kinh tế xanh.
Một số giải pháp phát triển kinh tế xanh ở Việt Nam
Hoàn thiện hệ thống chính sách
Việt Nam cần hoàn thiện hệ thống chính sách về phát triển kinh tế xanh để tạo điều kiện thuận lợi cho sự tham gia của doanh nghiệp. Xây dựng chiến lược tổng thể phát triển kinh tế xanh, giảm sử dụng nguyên liệu hóa thạch, tăng cường sử dụng năng lượng tái tạo, ứng dụng công nghệ thông tin trong dự báo và khắc phục sự cố môi trường, và đưa ra các chế tài xử lý các hoạt động kinh doanh gây tổn hại đến môi trường.
Đầu tư công nghệ cao
Chính phủ cần đầu tư nguồn lực vào phát triển và ứng dụng công nghệ cao, phát triển năng lượng tái tạo, đặc biệt trong các lĩnh vực sản xuất, xuất khẩu để đảm bảo sản phẩm không vi phạm quy định về ô nhiễm môi trường.
Nâng cao nhận thức
Cần tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân và doanh nghiệp về phát triển xanh, tổ chức các hội thảo, diễn đàn khoa học để trao đổi kiến thức và kinh nghiệm.
Thu hút nguồn lực
Thu hút các nguồn lực trong và ngoài nước vào quá trình chuyển dịch sang tăng trưởng xanh, tăng cường hợp tác quốc tế, tạo điều kiện cho các dự án đầu tư quy mô lớn đáp ứng tiêu chuẩn về môi trường, xã hội và quản trị.
Tăng trưởng xanh trong mục tiêu phát triển kinh tế quốc gia đã trở thành xu hướng tất yếu trên thế giới hiện nay. Bằng chứng là nhiều quốc gia phát triển trên thế giới đã vận dụng thành công xu hướng này và đạt được những thành tựu nổi bật, điển hình là: Hoa Kỳ, Trung Quốc, Đan Mạch, Hàn Quốc, Singapore
Share This :