Nhuộm vải và vai trò trong chuỗi cung ứng xuất khẩu
Nhuộm vải là một trong những công đoạn quan trọng nhất trong ngành dệt may. Chất lượng nhuộm không chỉ quyết định tính thẩm mỹ mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến độ bền màu, khả năng sử dụng, và đặc biệt là khả năng đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu sang các thị trường quốc tế.
Để xuất khẩu thành công vào các thị trường lớn như Mỹ, EU hay Nhật Bản, sản phẩm vải phải được nhuộm theo quy trình và tiêu chuẩn khắt khe, đảm bảo độ an toàn, thân thiện với môi trường và hiệu năng sử dụng cao.
Các tiêu chuẩn quốc tế đối với nhuộm vải xuất khẩu
1. OEKO-TEX Standard 100
Đây là chứng nhận quan trọng nhất đối với sản phẩm dệt may, đảm bảo vải không chứa các hóa chất độc hại ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
2. ZDHC (Zero Discharge of Hazardous Chemicals)
Yêu cầu doanh nghiệp loại bỏ hoàn toàn các chất độc hại trong quá trình sản xuất, bao gồm nhuộm vải. Các thương hiệu quốc tế như Nike, H&M, Levi’s đều yêu cầu nhà cung cấp tuân thủ ZDHC.
3. GOTS (Global Organic Textile Standard)
Áp dụng cho vải hữu cơ, bao gồm các quy định nghiêm ngặt về loại thuốc nhuộm, phụ gia và quy trình xử lý nhằm đảm bảo tính bền vững và an toàn.
4. ISO 105 – Tiêu chuẩn về độ bền màu
Gồm nhiều phần đánh giá độ bền màu với giặt, ánh sáng, ma sát, mồ hôi… nhằm đảm bảo chất lượng ổn định của vải sau nhuộm trong quá trình sử dụng.
Bước 1: Chuẩn bị vải
Vải trước khi nhuộm cần được xử lý làm sạch (scouring), tẩy trắng (bleaching), để loại bỏ tạp chất, dầu, sáp, và giúp vải dễ hấp thụ thuốc nhuộm.
Bước 2: Chọn thuốc nhuộm đạt chuẩn
Sử dụng thuốc nhuộm phân tán, thuốc nhuộm phản ứng, hay thuốc nhuộm gốc nước đã được kiểm định an toàn, không chứa kim loại nặng, formaldehyde hay chất azo.
Bước 3: Quy trình nhuộm kiểm soát chặt chẽ
Kiểm soát nhiệt độ, thời gian, độ pH trong quá trình nhuộm.
Sử dụng máy nhuộm hiện đại (jet dyeing, beam dyeing, pad-dry-cure…).
Áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001 trong từng khâu.
Bước 4: Xử lý hoàn tất và kiểm tra chất lượng
Trung hòa, giặt kỹ, làm mềm vải.
Kiểm định độ bền màu, độ co rút, độ bền kéo, độ pilling.
Đóng gói đúng tiêu chuẩn và truy xuất nguồn gốc lô hàng.
Yếu tố môi trường trong nhuộm vải xuất khẩu
Nhuộm vải truyền thống tiêu tốn nhiều nước và tạo ra lượng nước thải lớn. Vì vậy, để đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế, doanh nghiệp cần:
Ứng dụng công nghệ nhuộm tiết kiệm nước: Nhuộm không nước, nhuộm bằng CO₂ siêu tới hạn, enzyme sinh học…
Xử lý nước thải đạt chuẩn ISO 14001:2015.
Sử dụng nhiên liệu sạch (biomass) thay thế than đá.
Lợi ích khi doanh nghiệp đầu tư vào hệ thống nhuộm đạt chuẩn xuất khẩu
Tăng khả năng tiếp cận các thị trường khó tính như EU, Nhật, Mỹ.
Được hợp tác với các thương hiệu lớn toàn cầu.
Nâng cao uy tín thương hiệu và tính cạnh tranh.
Đáp ứng yêu cầu ESG và phát triển bền vững.
Nhuộm vải đạt tiêu chuẩn xuất khẩu không chỉ là yêu cầu bắt buộc trong chuỗi cung ứng dệt may toàn cầu, mà còn là chiến lược dài hạn để doanh nghiệp nâng cao vị thế và hướng đến sản xuất bền vững. Với sự đầu tư đúng đắn vào công nghệ, con người và quy trình quản lý, các doanh nghiệp dệt may Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành đối tác đáng tin cậy trong chuỗi giá trị toàn cầu.