Giới thiệu vai trò quan trọng của vải dệt thoi trong ngành dệt may Việt Nam
Vải dệt thoi (woven fabric) là một trong những dòng sản phẩm chủ lực của ngành dệt may Việt Nam trong suốt nhiều thập kỷ. Nhờ vào đặc tính cấu trúc vững chắc, bề mặt mịn và độ bền cao, vải dệt thoi là nguyên liệu lý tưởng cho các sản phẩm may mặc yêu cầu tính định hình tốt như áo sơ mi, quần tây, vest, đồng phục công sở, trang phục bảo hộ và đồ thời trang cao cấp. Đặc biệt, với yêu cầu ngày càng khắt khe từ các thị trường quốc tế về chất lượng, tính an toàn và truy xuất nguồn gốc, việc xây dựng và vận hành quy trình sản xuất đạt chuẩn quốc tế không chỉ là lợi thế cạnh tranh mà còn là điều kiện bắt buộc để doanh nghiệp Việt Nam duy trì xuất khẩu ổn định.
Quy trình sản xuất vải dệt thoi đạt chuẩn quốc tế gồm những bước nào?
1. Lựa chọn nguyên liệu đầu vào đạt chuẩn
Chất lượng của vải phụ thuộc hoàn toàn vào chất lượng của sợi. Do đó, bước đầu tiên trong quy trình sản xuất là lựa chọn nguyên liệu sợi phù hợp với mục đích sử dụng và thị trường tiêu thụ. Các loại sợi phổ biến gồm:
Sợi cotton cao cấp: Được ưa chuộng vì tính mềm mại, thoáng khí, thân thiện với làn da. Cotton hữu cơ (organic cotton) còn được đánh giá cao về tính bền vững.
Sợi polyester tái chế (RPET): Có đặc tính bền, nhẹ, chống nhăn tốt và là giải pháp thân thiện môi trường khi tận dụng rác thải nhựa.
Sợi pha (blended yarn): Kết hợp giữa cotton và polyester hoặc nylon để gia tăng độ bền và khả năng chống nhăn.
Tất cả nguyên liệu cần được kiểm định đạt chứng nhận quốc tế như GOTS (Global Organic Textile Standard), OEKO-TEX Standard 100, GRS (Global Recycled Standard) nhằm đảm bảo an toàn cho người dùng và đáp ứng tiêu chuẩn thị trường xuất khẩu.
2. Quá trình dệt vải trên hệ thống máy dệt hiện đại
Công đoạn dệt là phần lõi của quy trình sản xuất vải dệt thoi. Tại các nhà máy hiện đại, hệ thống máy dệt khí (Air Jet Loom) và máy dệt thoi không thoi (Rapier Loom) được sử dụng phổ biến. Quy trình bao gồm:
Chuẩn bị sợi dọc và sợi ngang: Quá trình hồ sợi, mắc sợi và lên khung dệt.
Dệt vải: Máy dệt tự động tạo ra cấu trúc vải đan xen chắc chắn giữa sợi dọc và sợi ngang, kiểm soát mật độ vải và kiểu dệt (plain, twill, satin…).
Giám sát chất lượng online: Cảm biến và hệ thống AI phát hiện lỗi vải ngay trên máy dệt, giúp giảm hao hụt và tăng hiệu suất.
Kết quả là vải dệt thoi có cấu trúc ổn định, bề mặt đồng đều, ít lỗi, đạt tiêu chuẩn cho các bước xử lý tiếp theo.
3. Nhuộm và hoàn tất vải đạt chuẩn xanh
Nhuộm và hoàn tất là công đoạn quan trọng tạo ra màu sắc và hiệu ứng bề mặt cho vải. Để đạt chuẩn quốc tế, quy trình này phải đáp ứng cả tiêu chí kỹ thuật và môi trường:
Công nghệ nhuộm thân thiện môi trường: Sử dụng hệ thống nhuộm liên tục, tiết kiệm nước, xử lý nhiệt tối ưu và dùng hóa chất đạt tiêu chuẩn ZDHC hoặc Bluesign.
Hoàn tất chức năng: Tạo thêm các tính năng như chống nhăn, kháng khuẩn, chống tia UV, chống tĩnh điện hoặc dễ giặt sạch… tùy theo yêu cầu sản phẩm cuối cùng.
Quản lý nước thải: Hệ thống xử lý nước thải tuần hoàn đạt chuẩn ISO 14001, giúp giảm phát thải và tái sử dụng nguồn tài nguyên nước trong sản xuất.
4. Kiểm định chất lượng nghiêm ngặt
Vải sau khi hoàn tất sẽ được đưa vào kiểm tra ở nhiều cấp độ:
Kiểm tra vật lý: Độ bền kéo, bền rách, độ co rút, độ mềm mại, độ đàn hồi.
Kiểm tra hóa học: Bền màu với nước, giặt, ma sát và khả năng chịu nhiệt, ánh sáng.
Kiểm tra an toàn: Hàm lượng hóa chất dư thừa, các chất cấm theo REACH, Azo dye, formaldehyde…
Ngoài hệ thống Lab nội bộ, nhiều doanh nghiệp còn gửi mẫu tới các trung tâm kiểm định độc lập như Intertek, SGS hoặc TUV để đảm bảo kết quả khách quan và công nhận quốc tế.
5. Đóng gói và bảo quản đúng tiêu chuẩn
Sau khi đạt kiểm định, vải sẽ được đóng gói cuộn hoặc cây, bọc lớp PE chống ẩm, dán nhãn truy xuất nguồn gốc đầy đủ. Kho bảo quản phải đạt điều kiện tiêu chuẩn về nhiệt độ, độ ẩm và sạch bụi để duy trì chất lượng vải ổn định cho đến khi giao hàng hoặc gia công thành phẩm.
Xu hướng sản xuất vải dệt thoi bền vững tại Việt Nam
Việt Nam đang trở thành điểm đến chiến lược của nhiều thương hiệu quốc tế tìm kiếm nguồn cung vải dệt thoi đạt chuẩn xanh. Nhiều nhà máy trong nước đã tiên phong:
Ứng dụng năng lượng mặt trời và nồi hơi sinh khối (biomass boiler).
Tái chế nước thải, lọc màu và tuần hoàn sử dụng.
Sản xuất vải từ sợi tái chế và hữu cơ, hướng tới chuỗi cung ứng khép kín.
Chuyển đổi này không chỉ giúp doanh nghiệp đáp ứng yêu cầu từ các thương hiệu lớn như Uniqlo, Decathlon, H&M mà còn góp phần giảm phát thải CO2, nâng cao hình ảnh thương hiệu dệt may Việt Nam trên bản đồ thế giới.
Quy trình sản xuất vải dệt thoi đạt chuẩn quốc tế không chỉ đòi hỏi công nghệ hiện đại mà còn cần sự đồng bộ giữa quản lý chất lượng, lựa chọn nguyên liệu, kiểm soát môi trường và trách nhiệm xã hội. Trong bối cảnh ngành dệt may toàn cầu đang chuyển mình mạnh mẽ theo hướng bền vững, việc đầu tư đúng và kịp thời vào các khâu của quy trình này chính là chìa khóa giúp doanh nghiệp Việt Nam giữ vững thị phần xuất khẩu và phát triển lâu dài.